صرافی غیر متمرکز چیست؟ | تحریم صرافی های غیر متمرکز برای ایرانیان؟

در دنیای امروز، صرافی‌‌های غیر متمرکز به عنوان جایگزینی برای صرافی‌‌های متمرکز سنتی در بازار ارزهای دیجیتال، ایجاد شدند. صرافی غیر متمرکز یک نوع از صرافی دیجیتال است که بدون وجود یک نهاد مرکزی کار می‌کند. در صرافی غیر متمرکز، کاربران می‌توانند به صورت مستقیم با یکدیگر معامله کنند و بدون نیاز به اعتماد به یک نهاد مرکزی، دارایی‌ها را به یکدیگر انتقال دهند. این کار با استفاده از فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.

در این مقاله به بررسی بیشتر صرافی‌های غیر متمرکز، مزایا و معایب صرافی غیر متمرکز و همچنین بهترین صرافی‌های غیر متمرکز، می‌پردازیم. با ما همراه باشید و به عمق دنیای صرافی‌های غیر متمرکز سفر کنید.

صرافی غیر متمرکز چیست؟

صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange)، یک پلتفرم مبادله ارزهای دیجیتال است که معامله‌گران بدون نیاز به واسطه و یا نظارت نهاد خاصی، به معامله انواع رمزارزها می‌پردازند. صرافی‌های غیر متمرکز به عنوان یک پلتفرم آزاد و شفاف برای معاملات کاربران محسوب می‌شوند که کاربران در آن نیازی به احراز هویت (KYC) ندارند.

یکی از ویژگی‌های بزرگ صرافی‌های غیر متمرکز این است که این سیستم‌ها قادر به انجام معاملات بدون نیاز به اعتماد به یک طرف سوم معتبر هستند. به عبارت دیگر، در یک صرافی غیر متمرکز، معامله‌ها به صورت مستقیم بین معامله‌گران انجام می‌شود و هیچ واسطه‌ای وجود ندارد. این امر باعث افزایش حفاظت از امنیت مالی کاربران می‌شود زیرا هیچ اطلاعات حساس یا دارای ارزشی به دست افراد ثالث نخواهد رسید.

نحوه کار صرافی غیر متمرکز

صرافی‌های غیر متمرکز که در بستر بلاکچین فعالیت می‌کنند، از قراردادهای هوشمند برای انجام تراکنش‌های مالی استفاده می‌کنند. این ویژگی منحصر به فرد باعث می‌شود که فرایند تبادل‌های مالی به صورت امن و شفاف انجام و از واسطه‌ها کاسته شود. افرادی که قصد استفاده از صرافی‌های غیر متمرکز را دارند، می‌توانند با متصل کردن کیف پول ارز دیجیتال خود به این سیستم، به راحتی سفارش خرید یا فروش ارز دیجیتال دلخواه خود را ثبت کنند.

در صرافی‌ غیر متمرکز، هیچ پول یا ارزی به صرافی واریز نمی‌شود و تمامی تراکنش‌ها و انتقال رمزارزها به صورت مستقیم بین کیف پول‌های ارز دیجیتال طرفین معامله انجام می‌شود. از این رو، معامله در DEX به‌ صورت مستقیم و بدون واسطه انجام می‌شود که منجر به کاهش هزینه‌ها و بهره‌وری بیشتر برای کاربران می‌شود. در مقابل صرافی‌های متمرکز که از کارمزد های بالایی برای انجام تراکنش‌ها استفاده می‌کنند، در DEX کارمزد به‌صرفه‌تر و کمتر است. در واقع، تعیین مقدار کارمزد در DEX براساس حجم معامله است، به طوری که افراد با انجام معاملات بزرگ از تخفیف‌های ویژه‌ای برخوردار می‌شوند و این باعث افزایش رقابت و جذابیت بیشتر برای کاربران می‌شود.

انواع صرافی های غیر متمرکز

انواع صرافی‌های غیر متمرکز عبارتند از:

• بازارساز خودکار (AMM)؛
• صرافی‌های غیر متمرکز دفتر سفارش (Order Book)؛
• غیر متمرکز تجمیع کننده نقدینگی (DEX Aggregators).

بازارساز خودکار (AMM):

بازارساز خودکار یا AMM، نوعی صرافی غیر متمرکز است که از الگوریتم‌های خاصی برای تسهیل تبادل ارزها استفاده می‌کند. در این نوع صرافی، ارزها به صورت جفت‌هایی با یکدیگر معامله می‌شوند و قیمت هر جفت توسط روش‌های ریاضی محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، در صرافی Uniswap، از الگوریتم Constant Product Formula استفاده می‌شود که بر اساس قانون حفظ تعداد محصولات در هر تبادل، قیمت را تعیین می‌کند. مزیت اصلی AMM ها این است که نیازی به وجود بازارسازان انسانی برای تشکیل لایه نقدینگی (Liquidity) ندارند؛ بنابراین همواره لایه نقدینگی فعال و در دسترس است.

صرافی‌ های غیر متمرکز دفتر سفارش (Order Book):

در صرافی‌های غیر متمرکز دفتر سفارش، تبادلات بر اساس سفارشات کاربران انجام می‌شود. کاربران می‌توانند سفارشات خرید و فروش خود را قرار داده و با سفارشات دیگران هماهنگ شوند. صرافی‌های دفتر سفارش معمولا قابلیت همگام سازی سفارشات را فراهم می‌کنند و به کاربران این امکان را می‌دهند تا با قیمت و حجم دقیق دلخواه خود تبادل را انجام دهند. با این حال، برخلاف AMM ها، صرافی‌های دفتر سفارش به وجود بازارسازان انسانی بستگی دارند و لایه نقدینگی بستگی به حضور بازارسازان دارد.

غیر متمرکز تجمیع کننده نقدینگی (DEX Aggregators):

صرافی‌های غیر متمرکز تجمیع کننده نقدینگی ابزارهایی هستند که به کاربران این امکان را می‌دهند تا به صورت همزمان در چندین صرافی غیر متمرکز تبادل ارزها را انجام دهند. این نوع صرافی‌ها با استفاده از الگوریتم‌های خاص، به طور خودکار بهترین قیمت و لایه نقدینگی را برای کاربران پیدا می‌کنند و تبادل را در آن‌جا انجام می‌دهند. به عبارت دیگر، DEX Aggregators به کاربران این امکان را می‌دهد تا با چندین صرافی غیر متمرکز همزمان در تعامل باشند و بهینه‌سازی تبادلات خود را بر اساس قابلیت های هر صرافی انجام دهند.

مزایا و معایب صرافی های غیر متمرکز

صرافی‌های غیر متمرکز، امکانات بیشتری برای کاربران ارائه می‌دهند و به آن‌ها اجازه می‌دهند بدون واسطه دولتی یا مالیاتی ارزهای خود را خریداری و فروش کنند. اما در کنار مزایا، قطعا معایبی نیز وجود دارد که در ادامه، به آن‌ها نگاهی می‌اندازیم و مزایا و معایب یک صرافی غیر متمرکز را بررسی می‌کنیم.

مزایای صرافی غیر متمرکز

در این قسمت، به برخی از مزایای صرافی‌ غیر متمرکز پرداخته و نحوه عملکرد و اهمیت آن‌ها را برای جامعه اقتصادی بررسی خواهیم کرد.

• حفظ حریم خصوصی : یکی از مهم‌ترین مزایای صرافی‌های غیر متمرکز، حفظ حریم خصوصی کاربران است. این صرافی‌ها امکان مبادله ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به ارائه اطلاعات شخصی و احراز هویت، فراهم می‌کنند.
• امنیت بیشتر : در صرافی های DEX، دارایی‌های کاربران به صورت مستقیم در سیستم ذخیره نمی‌شود که این موضوع باعث افزایش امنیت اطلاعات و دارایی‌ها می‌شود. همچنین باید توجه داشت که هک کردن یک سیستم توزیع‌شده بسیار پیچیده و دشوار است که به عبارت دیگر امنیت در DEX بیشتر از سایر پلتفرم‌ها خواهد بود. در نتیجه، کاربران می‌توانند با آرامش بیشتری دارایی‌های خود را در صرافی غیر متمرکز نگهداری کنند.
• کنترل بیشتر بر روی دارایی‌ها : در صرافی‌های غیر متمرکز، کاربران دارایی‌های خود را به صورت مستقیم بدون نیاز به واسطه‌های مالی میانی، کنترل می‌کنند.
• هزینه‌های کمتر: کارمزدهای معاملات در صرافی‌های غیر متمرکز کمتر از صرافی‌های متمرکز است که این امر برای کاربران مزیتی مهم است.
• در دسترس بودن توکن‌ها : صرافی‌های غیر متمرکز، امکان دسترسی به هر توکنی که بر روی بلاکچین وجود دارد را به کاربران ارائه می‌دهند و تعداد بی‌شماری از توکن‌ها را پشتیبانی می‌کنند. به همین دلیل پروژه‌های جدید، قبل از ورود به صرافی‌های متمرکز، در این نوع صرافی‌ها لیست می‌شوند.

معایب صرافی غیر متمرکز

صرافی‌های غیر متمرکز، اگرچه در حال حاضر ابزار مهمی در جهت انجام معاملات و تبادل رمزارزها محسوب می‌شوند اما با مشکلات و معایبی روبه‌رو‌ هستند که حائز اهمیت است آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

• محدودیت در مبادله بین بلاکچین‌ها : یکی از اصلی‌ترین معایب صرافی‌های غیر متمرکز، محدودیت در امکان مبادله و تبادل ارزهای مختلف بین بلاک‌ها است. به عبارت دیگر، اغلب این صرافی‌ها تنها امکان تبادل داخلی بین ارزهای یک بلاکچین را فراهم می‌کنند. این محدودیت می‌تواند باعث کاهش امکان دسترسی به ارزها و کاهش تنوع در تبادلات مالی شود.
• استفاده دشوارتر : از جمله معایب دیگر صرافی‌های غیر متمرکز، استفاده دشوارتر نسبت به صرافی‌های متمرکز است. کاربران برای استفاده از این نوع صرافی‌ها نیاز به مهارت و دانش فنی بالا دارند. برخی از افراد ممکن است با امنیت و روند انجام معاملات در این نوع صرافی‌ها آشنا نباشند و این می‌تواند باعث کاهش تعداد کاربران و البته رشد صنعت ارزهای دیجیتال، نماید.
• نقدینگی محدود : نقدینگی محدود یکی دیگر از معایب صرافی‌های غیر متمرکز است. این نوع صرافی‌ها معمولا به دلیل محدودیت‌های مالی و نقدینگی، قادر به پردازش حجم بالایی از معاملات نیستند. این موضوع می‌تواند به تاخیر در انجام معاملات و حتی افت کیفیت خدمات منجر شود.

• مقیاس‌پذیر نبودن : یکی دیگر از اصلی‌ترین معایب صرافی‌های غیر متمرکز، عدم قابلیت مقیاس‌پذیری آن‌ها برای پردازش حجم بالایی از معاملات است. با توجه به رشد روز افزون تعداد کاربران رمزارزها و حجم معاملات انجام شده در آن‌ها، عدم قابلیت مقیاس‌پذیری می‌تواند باعث افت کارایی و کیفیت خدمات ارائه شده توسط این صرافی‌ها شود.

مسدود شدن سرمایه ایرانیان در صرافی های غیر متمرکز

با توجه به این موضوع که صرافی‌های غیر متمرکز، به هیچ نهاد یا قدرت مرکزی وابسته نیستند، امکان مسدود شدن سرمایه ایرانیان در این صرافی‌ها، تقریبا صفر است؛ علت این موضوع عدم نیاز به احراز هویت (KYC) کاربران و استفاده از کیف پول ارز دیجیتال  افراد به صورت مستقیم در معاملات است.

اما ممکن است برخی از این پلتفرم‌ها، محدودیت آی‌پی را برای کاربران ایرانی اعمال کنند تا دسترسی ایرانیان به پلتفرم مورد نظر، به حداقل خود برسد. البته در صورت بروز چنین موضوعی، می‌توان با استفاده از یک VPN، از این صرافی‌ها استفاده کرد.

بهترین صرافی غیر متمرکز

در حال حاضر دو صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap) و یونی سواپ (Uniswap)، جزو قدیمی‌ترین و بهترین صرافی‌های غیر متمرکز در دنیا هستند.

صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap)

صرافی پنکیک‌ سواپ، که به عنوان یکی از بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز در دنیای ارزهای دیجیتال معرفی شده است. این صرافی برای اولین بار در سال 2021 آغاز به کار کرد و در مدت زمان کمی توانست حجم معاملات بالایی را به خود اختصاص دهد. توکن حاکمیتی این صرافی، به نام Cake، به عنوان ابزار اصلی برای پرداخت کارمزد معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از ویژگی‌های چشمگیر صرافی پنکیک‌ سواپ، می‌توان به توانایی مبادله تمام توکن‌های BEP-20 در این پلتفرم اشاره کرد. این ویژگی به کاربران این امکان را می‌دهد تا به راحتی و با سرعت بالا به معاملات خود بپردازند و از انواع مختلف توکن‌های دیجیتال استفاده کنند. به علاوه، صرافی پنکیک سواپ با ارائه پروتکل بازارسازی خودکار، به بهره‌وری بالا و بهبود تجربه کاربری مشتریان خود اهمیت زیادی می‌دهد.

صرافی یونی سواپ (Uniswap)

یونی‌سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است که بر پایه‌ بلاکچین اتریوم در نوامبر سال 2018 فعالیت خود را آغاز کرد. این صرافی با کارمزد تراکنش‌هایی که تنها 0.3 درصد از مبلغ تراکنش است رویکردی منحصر به فرد دارد که امکان پرداخت این کارمزد را از طریق توکن‌های ERC-20، برای کاربران فراهم می‌کند.

یونی‌سواپ با افزایش مداوم حجم معاملات خود در حال تبدیل شدن به یکی از صرافی‌های محبوب و برتر در عرصه ارزهای دیجیتال است. این صرافی با داشتن بخش‌های متعدد از جمله استخرهای نقدینگی، به کاربران فرصتی مناسب برای کسب درآمد از طریق تامین نقدینگی برای توکن‌های مختلف فراهم می‌آورد.

آنچه از مقاله صرافی غیر متمرکز چیست آموختیم:

در پایان، می‌توان گفت که صرافی‌های غیر متمرکز یک گام مهم به سوی آزادی مالی و حفظ حریم خصوصی هر فرد محسوب می‌شوند. این نوع صرافی‌ها، امکان تبادل ارزهای دیجیتال را بدون واسطه‌گری، فراهم می‌کنند و به همین دلیل، کاربران کنترل کامل بر دارایی‌های خود دارند. با این حال، لازم است همواره به مزایا و معایب استفاده از صرافی‌ غیر متمرکز توجه کنیم و با دقت و آگاهی از این ابزار استفاده کنیم. امیدواریم این مقاله به شما کمک کند تا در انتخاب صرافی مناسب برای خود، تصمیم درستی اتخاذ کنید.

صرافی غیر متمرکز چیست؟

صرافی غیر متمرکز (Decentralized Exchange)، یک پلتفرم مبادله ارزهای دیجیتال است که معامله‌گران بدون نیاز به واسطه و یا نظارت نهاد خاصی، به معامله انواع رمزارزها می‌پردازند. صرافی‌های غیر متمرکز به عنوان یک پلتفرم آزاد و شفاف برای معاملات کاربران محسوب می‌شوند که کاربران در آن نیازی به احراز هویت (KYC) ندارند.