سیستم غیرمتمرکز مالی؛ ناجی عوام در برابر نظام مالی سنتی!

دوران استفاده از سیستم مالی سنتی و متمرکز را می‌توان به دورانی شبیه به یک زندان برای عموم افراد تشبیه کرد؛ جایی که قدرت در تصمیم‌گیری‌های مالی در اختیار عده کمی از افراد بود و این دنیای متمرکز، بیش از هر زمان دیگری به یک ناجی نیاز داشت تا همه چیز را تغییر دهد. ناگهان نوری در افق ظاهر شد تا امید را به رگ‌های افراد تزریق کند؛ سیستم غیرمتمرکز مالی متولد شد!

با ظهور سیستم غیرمتمرکز مالی، عصری جدید از امید آغاز شد. این سیستم نه تنها راهی برای فرار از دست کنترل‌های مرکزی بود، بلکه خود را در نقش ناجی عوام از سیاهی‌های سیستم مالی سنتی، معرفی کرد. به عصر آزادی، شفافیت و قدرت برای همه، خوش آمدید!

نظام مالی سنتی، در نقش زندان سرمایه افراد

شاید در نگاه اول، کمتر کسی متوجه تفاوت‌های اساسی نظام مالی سنتی و سیستم غیرمتمرکز مالی شود، اما با بررسی دقیق‌تر، کاملا واضح و مبرهن است که این دو مورد، تفاوت‌های بنیادی بسیار زیادی دارند.

نظام مالی و بانک‌داری سنتی، تقریبا اولین روشی است که بشر امروزی برای مدیریت اقتصاد خرد و کلان، و همچنین نظارت بر تراکنش‌های افراد مختلف از آن استفاده کرد. با توجه به عدم ثبات در دوران قبل از اختراع چنین سیستم منظمی، این روش، انقلابی در دنیای مالی و مدیریت دارایی‌ها ایجاد کرد و به مرور همه دولت‌ها و بزرگان اقتصاد، استفاده از آن را شروع کردند.

پایه این روش، بر نظارت حداکثری و بررسی موشکافانه تمامی فعالیت‌های مالی شهروندان استوار است و انجام تراکنش‌های ناشناس کوچک یا بزرگ در این سیستم، عملی امری غیر ممکن و دست نیافتنی است. اصل این سیستم در تمامی کشورها یکی است، اما ممکن است برخی تفاوت‌های جزیی در نحوه کارکرد آن وجود داشته باشد که به قوانین اساسی هر کشور بستگی دارد.

اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر به اصل این موضوع نگاه کنیم، سران دولت‌ها که قدرت مالی مطلق هر کشور را در اختیار دارند، و در اکثر مواقع تمامی بانک‌ها نیز زیر نظر این نهادها هستند، در نقش یک زندان برای افراد و حریم خصوصی آنان در بحث تراکنش‌های مالی ظاهر شده‌اند. در نتیجه انجام فعالیت‌های خارج از چهارچوب تعیین شده، می‌تواند برای شهروندان دردسرساز باشد و به مجرم شناخته شدن آنان منجر شود.

شروع درک نیاز به فرار از دست چنین سیستمی، با محدودیت در تراکنش‌های بین‌المللی خود را نشان داد؛ جایی که افراد حتی برای کوچک‌ترین تراکنش‌ها در سطح جهانی، مجبور به دریافت طیف وسیعی از مجوزها بودند و علاوه بر این مورد، باید چندین روز زمان نیاز بود تا انتقال مورد نظر، تکمیل شود.

این نقطه دقیقا زمانی بود که سیستم غیرمتمرکز مالی تمام معادلات افراد قدرتمند و دولت‌ها را ویران کرد!

سیستم غیرمتمرکز مالی چیست؟

سیستم غیرمتمرکز مالی، گروهی از اقدامات برای انجام فعالیت‌های مالی افراد است که تمامی فرایندهای آن در شبکه‌ای بدون نیاز به ارائه اطلاعات هویتی، کاملا ناشناس و بدون دخالت هیچ فرد، نهاد یا دولت خاصی انجام می‌شود.

به دست آوردن قدرت برای رصد تراکنش‌ها و یا جلوگیری از تایید آن‌ها، تقریبا غیر ممکن است. دقیقا به همین دلیل است که سران و نهادهای مالی طیف وسیعی از کشورها مخالف رشد و گسترش چنین سیستمی در بین افراد جامعه هستند.

البته باید بدانید استفاده از فناوری و اینترنت برای مدیریت بهتر دارایی کاربران و همچنین کاهش زمان انجام تراکنش‌ها مدت زیادی است به یک روش معمول میان بانک‌ها تبدیل شده است، اما به کار گرفتن این فناوری در یک سیستم غیرمتمرکز مالی، موضوعی جدید است. اما سیستم غیرمتمرکز مالی چگونه تمرکز زدایی را به دنیای مالی اضافه کرد؟ پاسخ یک کلمه است: بلاکچین.

بلاکچین و سیستم غیرمتمرکز مالی

بلاکچین با استفاده از فناوری منحصر به فرد خود در امر انجام و همچنین رمزگذاری تراکنش‌ها، انقلابی در نظام مالی متمرکز ایجاد کرد تا راه پذیرش سیستم غیرمتمرکز مالی، هموار شود. این نوآوری اولین بار هنگام عرضه وایت پیپر بیت کوین به افراد معرفی شد.

شاید تا قبل از اینکه افراد به خوبی درک کنند بیت کوین چیست، ایده سیستم غیرمتمرکز مالی در ذهن برخی افراد وجود داشته است اما نوع عملی و قابل اجرا این ایده، اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو در سال 2008 و همزمان با عرضه بیت کوین اتفاق افتاد.

ایده بلاکچین، اوج زیبایی و ظرافت برای تمرکز زدایی در نظام مالی متمرکز بود. این شبکه طیف وسیعی از مشکلاتی که سیستم مالی متمرکز برای اجرای آن‌ها دچار مشکل بود را از بین برد تا امکان اجرای فرایندهای مالی در بستری کاملا غیر متمرکز، برای همه افراد و بدون هیچ محدودیتی در دسترس باشد.

پایه های اصلی سیستم غیرمتمرکز مالی بر بستر بلاکچین

برخی از مهم‌ترین موارد در سیستم غیرمتمرکز مالی که نقش پایه‌های این بستر را دارند عبارتند از:

• شبکه بلاکچین؛
• کیف پول‌ ارز دیجیتال؛
• صرافی‌های ارز دیجیتال؛
• برنامه‌های غیرمتمرکز.

شبکه بلاکچین:

شبکه بلاکچین، نقش عامل نگهدارنده در سیستم غیرمتمرکز مالی بر بستر ارزهای دیجیتال را ایفا می‌کند. تمامی موارد دیگر، باید بر بستر این شبکه فعالیت کنند و اگر بلاکچین وجود نداشته باشد، فعالیت دیگر موارد مربوط به سیستم غیرمتمرکز مالی، عملا زیر سوال خواهد رفت.

البته باید بدانید که فقط یک بلاکچین خاص وجود ندارد و در حال حاضر طیف وسیعی از بلاکچین‌های مختلف با رویکردها و قوانین خاص خود در حال فعالیت هستند و هر کدام از آنان کاربران و توکن‌های مخصوص به خود را دارند.

کیف پول ارز دیجیتال:

دارایی‌های دیجیتال و ارزهای دیجیتال، ماهیت فیزیکی ندارند و باید در بستری کاملا دیجیتالی نگهداری شوند. کیف پول‌های ارز دیجیتال، بستری برای نگهداری دارایی‌های مختلف در سیستم غیرمتمرکز مالی هستند.

این نوع کیف پول‌ها با دسته بندی‌های مختلف و گوناگون خود، نیاز بسیاری از کاربران را پاسخ می‌دهند تا فعالیت در سیستم غیرمتمرکز مالی و همچنین انجام برخی تراکنش‌های لازم، در نهایت سرعت و امنیت انجام شود.

برنامه‌ های غیرمتمرکز:

برخی از امکانات و خدمات جانبی سیستم غیرمتمرکز مالی، نیازمند بستری برای ارائه خدمات خود هستند؛ بخش زیادی از این موارد از طریق برنامه‌های غیرمتمرکز به کاربران خود خدمات می‌دهند. باید بدانید این برنامه‌ها هم جزو کاربردهای بلاکچین است و در این شبکه اجرا می‌شود و بلاکچین اتریوم، یکی از شبکه‌های پیشرو در این زمینه است.

این نوع برنامه‌ها برای خدمات‌دهی به کاربران خود هیچ نیازی به دریافت اطلاعات هویتی و یا احراز هویت (KYC) ندارند و برای استفاده از این موارد، داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال کافی است.

مزایا و معایب سیستم غیرمتمرکز مالی

هر چقدر هم که این ایده برای تمرکز زدایی در سیستم مالی سنتی مفید باشد، باز هم ممکن است دارای مزایا و معایبی باشد که آینده استفاده از آن را به شکلی مبهم جلوه دهد. در این بخش به بررسی مزایا و معایب سیستم غیرمتمرکز مالی خواهیم پرداخت.

مزایا سیستم غیرمتمرکز مالی

• تمرکز زدایی؛
• عدم نیاز به احراز هویت کاربران؛
• سرعت بالا؛
• امنیت با استفاده از روش رمزگذاری منحصر به فرد.

معایب سیستم غیرمتمرکز مالی

• مشکلات مقیاس‌پذیری در بلاکچین‌های مختلف؛
• عدم قطعیت در آینده این فناوری؛
• فرضیه‌های کمبود نقدینگی در شبکه؛
• مقابله با چالش‌هایی که در آینده ممکن است اتفاق بیفتند.

نتیجه گیری: سیستم غیرمتمرکز مالی، آری یا خیر؟

در این مطلب سعی شد تا تمامی موارد مربوط به سیستم غیرمتمرکز مالی و همچنین مقایسه آن با نظام مالی متمرکز، برای شما به ساده‌ترین زبان ممکن شرح داده شود. امیدواریم مطالعه این مطلب، به خوبی سوالات شما را پاسخ داده باشد.

باید به این نکته توجه کنید که موارد بسیار زیادی در مورد آینده سیستم غیرمتمرکز مالی و اینکه آیا این فناوری می‌تواند نظام سنتی مالی حاکم بر اکثر جوامع را دچار مشکل کند یا خیر وجود دارد، اما بررسی این موارد نیازمند درک صحیح مفاهیم پایه‌ای در این دو موضوع است.