دیفای چیست؟ | 0 تا 100 امور مالی غیرمتمرکز (Defi)

اگر بخواهیم لیستی از مفاهیم پایه مهم در دنیای ارزهای دیجیتال تهیه کنیم، قطعا دیفای (Defi) یا امور مالی غیرمتمرکز در اوایل این لیست قرار خواهد گرفت. دیفای خیلی زود توانست جایگاه خود را در میان بلاکچین‌های مختلف و همچنین کل صنعت اقتصاد بین‌الملل پیدا کند. در این مطلب به بیان 0 تا 100 موضوع دیفای چیست، خواهیم پرداخت.

دیفای چیست؟ همه چیز در مورد (Defi)

دیفای (Defi) از کلمه انگلیسی Decentralized Finance به معنای قراردادهای غیرمتمرکز گرفته شده است. در واقع هدف اصلی دیفای، از بین بردن واسطه‌های مختلف در قراردادهای مالی است که اغلب در حوزه مالی هستند. این واسطه‌ها می‌توانند بانک‌ها، موسسات مالی و یا دولت‌ها باشند.

در دنیای دیفای، تمامی تراکنش‌های مالی اعم از خرید، فروش، انتقال و یا دریافت وام، از طریق واسطه‌ای کاملا غیر متمرکز و در بستر بلاکچین انجام می‌شود. همین موضوع نقطه عطف دیفای و تفاوت اصلی آن با سیستم‌های مالی متمرکز است.

برای درک بهتر دنیای دیفای، لازم است این موضوع با مثال برای شما شرح داده شود. فرض کنید قصد دریافت وام از یک بانک در داخل کشور را دارید. در قدم اول باید تمامی اطلاعات هویتی، محل زندگی و گزارش تراکنش‌های مالی و گردش حساب خود را در اختیار وام که نهاد مالی متمرکز محسوب می‌شود قرار دهید.

علاوه بر این موارد، باید یک یا چند ضامن به بانک معرفی کنید تا با درخواست شما موافقت شود و اطلاعات افرادی هم که معرفی کردید باید به صورت کامل به بانک ارائه شود. عملا نهاد مالی متمرکز تمامی اطلاعات مربوط به شما و افرادی که به عنوان ضامن معرفی کردید را در اختیار دارد.

اما همین ماجرا در قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز کاملا متفاوت است. شما برای دریافت وام از یک پلتفرم دیفای (Defi)، نیازی به ارائه اطلاعات و تراکنش‌های مالی خود را ندارید. حتی نیازی به ضمانت شخص ثالثی برای تایید شما نیست و فقط باید وجهی را به عنوان وثیقه برای وام درخواستی خود، در پلتفرم مورد نظر قفل کنید. این وجه معمولا به شکل یک ارز دیجیتال است.

دیفای چگونه کار می کند؟

اگر یک نهاد و مرجع متمرکز در سیستم مالی وجود نداشته باشد، پس تراکنش‌های مربوطه چگونه تایید و اجرا می‌شوند؟ پاسخ این سوال در یک کلمه خلاصه می‌شود؛ بلاکچین!

تمامی قرادادهای هوشمند غیرمتمرکز (دیفای)، نیاز به یک بلاکچین دارند که قوانین خود را در آن پیاده کنند. باید بدانید که تراکنش‌ها در بلاکچین به صورت غیرمتمرکز و با استفاده از گره‌های مختلف (Nude) انجام می‌شوند و در بلاکچین هم هیچ نهاد یا شخصی به صورت متمرکز در تایید تراکنش‌ها دخالت ندارند.

خدمات دیفای اغلب با استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) به کاربران ارائه می‌شود. در حال حاضر بلاکچین اتریوم یکی از محبوب‌ترین شبکه‌ها برای اجرا و پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز هستند.

دیفای، در عمق بلاکچین

همانطور که گفته شد، دیفای برای خدمات‌دهی به کاربران خود از بلاکچین استفاده می‌کند. به زبان ساده‌تر دیفای فقط یکی از هزاران خدماتی است که بلاکچین به کاربران خود ارائه می‌کند. البته باید به این موضوع توجه داشته باشید که تفاوت‌ در ساختار بلاکچین‌های مختلف می‌تواند در نحوه کار قراردادهای هوشمند (دیفای) تغییراتی ایجاد کند؛ اما در اصل، موضوع دیفای چیست و خدمت نهایی که به کاربر ارائه می‌شود، بین همه قراردادهای هوشمند مشترک است.

اطلاعات مربوط به دیفای نیز در زنجیره بلوکی بلاکچین ثبت و ذخیره می‌شوند و هنگامی که اطلاعات بین بلاک‌ها جابه‌جا می‌شود، قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز نیز در این میان انجام می‌شوند. در واقع بلاکچین به عنوان پایگاهی برای ذخیره و ثبت اطلاعات قراردادهای غیرمتمرکز و همچنین بستری برای اجرای این قراردادها عمل می‌کند.

باید بدانید برای فعالیت در این بستر جذاب هیچ نیازی به احراز هویت و یا ارسال اطلاعات به شخص خاصی نیست و مهم‌تر اینکه در بلاکچین و یا دیفای هیچ نهاد، شخص و یا دولت مرکزی توانایی رصد تراکنش‌های شما را ندارد.

حال شما به عنوان یک سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهید از یک پلتفرم مالی کاملا متمرکز که به تمامی اطلاعات هویتی و مالی شما دسترسی دارد استفاده کنید یا از بستری که هدف اصلی آن تمرکز زدایی است و هیچ نیازی به اطلاعات شما ندارد؟

برنامه های غیرمتمرکز (DApps)

طیف وسیعی از قراردادهای هوشمند، از طریق برنامه‌های غیر متمرکز (DApps) به کاربران خود خدمات می‌دهند. منظور از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) اپلیکیشن‌هایی است که به هیچ سرور مرکزی متصل نیستند و از بلاکچین برای ثبت اطلاعات و خدمات‌دهی استفاده می‌کنند.

این برنامه‌ها از لحاظ ظاهری کاملا شبیه به به سایر اپلیکیشن‌هایی که خدمات مالی ارائه می‌دهند هستند و هیچ تفاوت خاصی با آنان ندارند اما عمق داستان متفاوت است و بر خلاف اپلیکیشن‌های متمرکز، اطلاعات به هسته مرکزی ارسال نمی‌شوند و تمامی سازوکارها و ثبت اطلاعات از طریق بلاکچین صورت می‌گیرد. قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز (دیفای) از طریق این برنامه‌ها فعالیت می‌کنند.

علاوه بر این موارد، این برنامه‌ها کاملا منبع باز (Open Source) هستند و هر تغییری در کد و کارکرد این برنامه‌ها باید به تصویب کاربران شبکه برسد و هیچ فرد یا سازمانی نمی‌تواند به تنهایی در مورد اطلاعات کارکرد این برنامه‌ها دخالت کند.

مزایای دیفای

امنیت: یکی از اصلی‌ترین مزایای دیفای، امنیت آن است. با توجه به اینکه قراردادهای هوشمند از شبکه‌های مختلف بلاکچین برای ثبت اطلاعات خود استفاده می‌کنند، بار امنیتی دیفای نیز بر دوش بلاکچین است. رمزگذاری بی نقض و مثال زدنی بلاکچین می‌تواند در برابر بسیاری از حملات سایبری مقاوم و مستحکم باشد.

از بین بردن واسطه‌ها: رسالت اصلی دیفای، حذف واسطه‌ها است؛ این واسطه‌های می‌توانند متمرکز (بانک‌ها یا دولت‌ها) و یا غیرمتمرکز (پلتفرم‌های ارائه دهنده خدمات) باشند. به همین دلیل هر فرد می‌تواند بدون نیاز به پرداخت وجه و یا ارائه ضمانت، از خدمات مالی به صورت کاملا غیر متمرکز استفاده کند.

سرعت مثال‌زنی: دیفای بر خلاف رقیب اصلی خود یعنی قراردادهای مالی متمرکز (Cefi) هیچ نیازی به تایید انسانی و یا طی کردن مراحل قانونی ندارد. دیفای با استفاده از بلاکچین، می‌تواند تراکنش‌های بی‌شماری را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تایید کند.

کاربرد در محصولات مالی: دیفای می‌تواند در بسیاری از محصولات و یا پلتفرم‌های مالی کارآمد باشد. فارغ از این موضوع که دیفای چیست؛ این ابزار مالی می‌تواند در صرافی‌های غیرمتمرکز، پلتفرم‌های وام‌دهی و خدمات مالی بین‌‌المللی مفید باشد.

معایب دیفای

نبود چهارچوب‌های قانونی: همانطور که ارزهای دیجیتال هنوز از نظر بسیاری از نهادهای نظارتی، قانونی نیستند؛ دیفای هم مورد قبول نهادهای مالی نیست. علت اصلی این موضوع، عدم آشنایی بسیاری از قانون‌گذاران این حوزه با این فناوری نسبتا جدید است. با این وجود، بعید به نظر می‌رسد که فعالیت دیفای در آینده مختل شود اما بدون شک این موضوع یکی از جدی‌ترین چالش‌های پیش روی دیفای است.

کارمزد بالا: در بعضی اوقات که یک شبکه بلاکچین شلوغ شده و حجم تراکنش‌ها بالا می‌رود، ممکن است کارمزدهای مربوط به دیفای نیز افزایش قابل توجهی داشته باشند. این موضوع برای بسیاری از افراد خوشایند نیست.

سرمایه در گردش کم: سرمایه در گردش و یا حجم سرمایه قفل شده (TVL) در یک پلتفرم، نشان از اعتماد کاربران و همچنین اعتبار شبکه مورد نظر است. حجم سرمایه قفل شده در کل پلتفرم‌های دیفای هم اکنون عدد قابل توجهی است اما با این وجود، دیفای هنوز هم توانایی رقابت با برخی رقبای سنتی خود را ندارد.

مقیاس پذیری غیر قابل قبول: یکی از اصلی‌ترین معایب دیفای که از ابتدا مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان این حوزه بوده است، مقیاس پذیری ضعیف است. قراردادهای هوشمند (به خصوص در بلاکچین اتریوم) در حجم‌ها بالاتر عملکرد خوبی از خود به جای نذاشتند و همین موضوع تردید افراد برای سرمایه‌گذاری در این حوزه را بیشتر می‌کند.

تفاوت امور مالی متمرکز (Cefi) امور مالی غیرمتمرکز (Defi)

در این جدول اصلی‌ترین تفاوت‌های امور مالی متمرکز و غیرمتمرکز مشخص شده است تا شما کاربران عزیز با درک موضوع دیفای چیست، بهترین انتخاب را داشته باشید.

ویژگی	امور مالی متمرکز (CeFi)	امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
مدیریت اموال	توسط سازمان‌ها و واسطه‌های مالی متمرکز مدیریت می‌شود	توسط کاربران و به صورت خودکار به وسیله قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود
امنیت	وابسته به امنیت سازمان می‌باشد	استفاده از تکنولوژی بلاکچین و رمزنگاری برای افزایش امنیت
هزینه‌ها	ممکن است هزینه‌های بیشتری داشته باشد	هزینه‌های کمتر به دلیل حذف واسطه‌ها و استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز
تسهیل دسترسی	نیازمند احراز هویت و اطلاعات شخصی	دسترسی با احترام به حریم خصوصی و بدون نیاز به احراز هویت

سخن پایانی

در این مقاله به توضیح کامل موضوع دیفای چیست پرداختیم. امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

باید بدانید درک مناسب از موضوع دیفای چیست جزو مواردی است که افراد فعال در این حوزه باید به خوبی آن را فرا بگیرند تا برای فهم موضوعات پایه‌ای دیگر با مشکل مواجه نباشند. شما می‌توانید نظر خود در این مورد را برای ما کامنت کنید.